Elektrik Motoru Nedir? Nasıl Çalışır?
Elektrik motoru, elektrik enerjisini elektromanyetik olgular kullanarak mekanik enerjisine dönüştüren makinelerdir.
Elektrik motorlarının çoğunluğu manyetik bir alan içerisinde bulunan biri sabit diğeri onun etrafından dönen iki parçadan oluşmaktadır. Elektrik motorları günümüzde bir çok alanda kullanılmakta ve hayatımızı kolaylaştırmaktadır.
Elektrik motorları, çamaşır makinesi, buzdolabı gibi büyük çaplı cihazlarda kullanıldığı gibi saç kurutma makinesi gibi cihazlarda da kullanılmaktadır.
Elektrik motorlarında geleneksel sargı sistemi yerine toprak kullanılarak yapılmış sabit mıknatıslar kullanılmaktadır. Elektrik motorları çalışma esnasında bir titreme ve sarsma yapmadığı için genellikle hassas işlemlerde kullanılmaktadır. Elektrik motorlarının üzerine mikro işlemciler yerleştirilerek bizlerin ihtiyacına göre bu cihazları kontrol etmemiz sağlanmıştır.
Elektrik motorları özelliklerine göre farklı gruplara ayrılmaktadır. Bunlar, doğru akım veya alternatif akım motorları ve senkron veya asenkron motorlar olmak adlandırılırlar.
Bu motorlar özelliklerine göre farklı alanlarda kullanılmaktadır.
İçindekiler
Elektrik Motorunun Bulunuşu:
İlk elektrik motoru 1740’larda Andrew Gordon tarafından icat edildi. İlk icar edilen elektrik motoru basit bir elektrostatik motor olarak yapıldı. Bu daha sonra 1820’de, Andre-Marie Ampere tarafından manyetik alan ve elektrik akımının birleşimi sonucunda mekanik güç üretimini ortaya koyan Ampere yasası’nın keşfedilmesiyle değişti.
Daha sonra Faraday, elektromanyetik araçlar kullanılarak nasıl mekanik enerji elde edilebileceğini kanıtladı. Bu işlem için sabit olarak bir mıknatıs yerleştirdi ve bu mıknatısın ortasından bakır tel geçirerek civa içerisine daldırdı. Ardından mıknatısın içerisinden geçirdiği bakır tele elektrik akımı verdi ve bu akımın mıknatısın etrafında manyetik bir alan oluşturarak dönmeye başladığını gösterdi. Bu buluşlar elektrik motorunun ilk adımları atılmış oldu.
Elektrik Motorları Çeşitleri
Alternatif Akım Motorları:
Alternatif akım motorları senkron ve asenkron motorlar olarak ikiye ayrılırlar. Bu her iki motorunda ana çalışma prensibi metalden yapılmış bir kütlenin elektromanyetik alan yardımıyla sürüklenmesidir.
Senkron motorlar daha profesyonel işlerde kullanılmaktadır. Buna karşı asenkron motorlar ise daha basit cihazlarda kullanılmaktadır. Bu iki motorunda yapısı aynıdır. İki motorun da içerisinde strator ve rotarsa adı verilen iki armatör bulunmaktadır.
Doğru Akım Motorları:
Doğru akım motorları çok güçlüdür ve hareketleri düzenlidir. Bu motorların hızları kolaylıkla kontrol edilebilir. Yüksek güç gerektiren ve istenildiği zaman hızlanabilen ve istenildiğinde durdurulabilen bir motor aranıyorsa bu mutlaka doğru akım motoru olmalıdır.
Bu motorların güçleri o kadar yüksektir ki güç seviyeleri megawat ile ölçülür. Bu motorların tek kötü yanı sürtünerek güç ürettikleri için çalışma esnasında kıvılcım çıkartmalarıdır. Bu nedenle bu motorlar içerisine nem ve tozun girmesine izin verilmeyen kapalı bir hazne içerisinde barındırılır ve çalıştırılırlar.
Bu motorlar benzin istasyonu gibi ateş alması kolay ortamlarda kesinlikle kullanılamaz. Bu motorların uzun süre çalışabilme gibi bir avantajı vardır.
Bu motorlar yüksek güç istenilen teleferik, araba fabrikalarının tezgahları, hareketli köprüler gibi anlarda tercih edilmektedir. Bu motorların hızları rahatlıkla kontrol edilebildiğinden bu gibi ortamlarda sıklıkla tercih edilmektedir.
