Masa Tenisi Nasıl Oynanır? Kuralları Nelerdir?

Masa tenisi, iki veya dört sporcunun bir masanın üzerinde bir topa raket adı verilen küreklerle ileri geri vurarak oynadığı bir salon oyunudur.

Oyun ortasına gergin bir file gerili masa üzerinde oynanmaktadır. Oyuncular raketlerle topa vurarak karşı oyuncunun alanına topun birden fazla sekmesi yada topun karşı alana bir defa sekerek oyun dışına çıkması için uğraşırlar.

Oyun hızlı refleksler gerektiren bir oyundur. Usta bir oyuncu topa spin denilen bir vuruş yaparak rakibin topa düzgün olarak vurmasını zorlaştırabilir.

Masa tenisi özellikle Doğu Asya’da çok popüler bir spordur. Bu gölgedeki büyük oyuncu kitleleri sayesinde dünyanın en büyük salon sporları arasına girmiştir.

Masa tenisi oynanış bakımından tenise çok benzemektedir. Kuralları farklı olsa da temel kavram aynıdır. Masa tenisinde servis kullanıldığında topun karşı alana değmesi gerekmez, ancak çoğu kişi bunu tenisle karıştırdığından değmesi gerektiğini düşünür.

Profesyonel bir tenis maçında hız, topa spin verme, yerleştirme, taktik maçın kazanılması açısından çok önemlidir. Top hızı çok yavaş olabildiği gibi çok hızlı servislerde saatte 100 kilometrenin üzerine çıkabilmektedir.

Masa Tenisinin Tarihçesi

Masa tenisi 1880’li yıllarda İngiltere’de üst sınıf İngilizlerin akşam yemeklerinden sonra eğlence amaçlı oynadıkları bir oyun olarak ortaya çıkmıştır. Oyun derme çatma bir düzende ilk olarak 1860 yıllarında Hindistan’da veya 1870’lerde İngiliz subaylar tarafından oynandığı düşünülmektedir.

İlk olarak ağ olarak masa üzerine konulan kitaplar, raket olarak da iki kitap kullanılırdı. Top olarak da golf topu kullanılmaktaydı. Topun raketler ile vurulması esnasında “Ping-pong” sesi çıkması nedeniyle oyunun adı bu şekilde anılmaya başlandı.

“Ping-pong” adı 1901 yılında İngiliz üretici J. Jaques & Son Ltd tarafından ticari bir isim olarak satın alındı. Daha sonra “Ping-pong” adı altında bir çok pahalı ekipmanlar satılmaya başlandı. İleriki yıllarda oyun Amerika’da da yayılmaya başlandı. Bunun üzerine “pinpon” ismi Jaques tarafından Parker Brothers’a satıldı.

Bu sürecin ardından bazı derneklerin çalışması sonucunda oyunun adı dünya çapında “masa tenisi” olarak anılmaya başlandı.

Bir sonraki büyük yenilikse 1901 yılında İngiliz oyun meraklısı James Gibb tarafından ABD’ye yapılan bir gezide selüloit topların keşfedilmesi ve bunların oyun için kullanımına başlanmasıyla oldu.

Ardında 1903 yılında EC Goode tarafından ahşap bir bıçağın üzerine noktalı bir kauçuk bağlanarak hazırlanan raketlerdir. Bu raketler modern raketlerin ilk adımı olarak görülmektedir. 1901 yılında resmi olmasa da ilk masa tenisi turnuvası düzenlenmiştir. 1902 yılında ise resmi kayıtlara geçmeyen ilk dünya şampiyonası düzenlenmiştir.

20. yüz yılın başlarında oyun Rusya tarafından yasaklandı. Gerekçe olarak oyunu oynayan kişilerin görme yetilerinde kayıplar meydana gelmesi gösterildi. 1921 yılında İngiltere’de ilk Masa Tenisi derneği kuruldu. Ardından 1926 yılında ilk Uluslararası Masa Tenisi Federasyonu kuruldu.

1927 yılında İngiltere’de ilk resmi Dünya Şampiyonası düzenlendi. 1988 yılında masa tenisi olimpik bir spor olarak olimpiyatlara girdi. 1950 yılında raketlerde değişikliğe gidildi. Bu sayede oyun çok daha hızlı hale geldi.

2000’li yılların başına gelindiğinde masa tenisinin televizyonda daha çok izlenebilir bir spor haline gelmesi için bazı kural değişikliklerine gidildi. İlk olarak 38 mm olan toplar 40 mm toplarla değiştirildi. Bu değişiklik topun hava direncini arttırdığı için oyun gözle görünür şekilde yavaşlamış oldu.

Bir başka değişiklikte puanlama sisteminde yapıldı. 21’lik puanlama sisteminde 11’li puanlama sistemine geçildi. Bu oyun setlerinin daha heyecanlı ve hızlı olmasını sağladı. Ayrıca servis kullanan oyuncunun avantajını değiştirmek için servis kuralları değişti.

Masa Tenisinde Kullanılan Ekipmanlar

Top

Uluslararası kurallara göre oyunda top 2,7 gram ağırlığında 40 mm çapında olmalıdır. Topun 0,4’lük bir iade katsayısına sahip olması gerekir. 40 mm top ilk olarak 2003 Dünya Şampiyonasında tanıtıldı. Fakat top üzerinde yapılan bu değişiklik Çinli sporcuların hoşuna gitmedi. Çinli yetkililer bu değişimin Çinli olmayan sporcuların kazanma ihtimalini güçlendirdiği için itirazda bulundu.

40 mm lik bir top eski 38 mm lik toplara göre daha yavaştır ve daha zor spin yapılır. Top, mat yüzeyli, zıplama kabiliyeti yüksek bir gazla doldurulmuş, beyaz veya turuncu renkli selüloit bir maddeden yapılmıştır.

Topun rengi kullanılan masa ve çizgilerin renklerine göre seçilir.

Masa

Resmi kurallara göre bir masa tenisi masası 2,74 mt uzunluğunda, 1,525 mt genişliğinde ve 76 cm yüksekliğinde ahşaptan üretilmiş düz bir masa olmalıdır. Masa veya oyun yüzeyi 15,2 cm yüksekliğinde bir ağ ile ikiye bölünür.

Raket

Oyuncular tutma şekillerine göre bir veya iki farklı yüzeye sahip ahşaptan yapılmış tahta sapı olan raketler kullanabilir. Raketlere aynı zamanda bıçak adı da verilmektedir.

Son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle raketlerde de büyük değişiklikler olmuştur. Oyun performansını arttırmak için raket içerisindeki ahşaba farklı maddeler karıştırılmıştır. Günümüzde oyuncuların hata payını azaltmak ve güçlü şutlar çekebilmeleri için raketler içerisinde farklı maddeler karıştırılmaktadır. Kullanılan malzemeler şunlardır; kevlar, titanyum, arilat, aramid ve alüminyum.

Günümüzde kullanılan raketlerin boyutlarında bir kısıtlama yoktur. Kurallar raketin kalınlığı ve yapısını kapsamaktadır. Günümüzde çoğunlukla kullanılan raketlerin boyutları 17 cm uzunluğunda ve 15 cm genişliğindedir.

Masa tenisi kuralları kullanılan raketlerin her iki yüzeyinin de farklı özelliklere sahip olmasına olanak sağlamaktadır. Bu şekilde oyuncu topu istediği şekilde ve sertlikte yönlendirebilir. Bazı yüzeyler topu daha sert vurmaya olanak sağlarken bazı yüzeylerde topu daha iyi yönlendirmeye olanak sağlar.

Fakat uluslararası kurallar gereği raketin her iki yüzeyi de farklı renkte olmalıdır. Bu da karşıdaki rakibin oyuncunun raketin hangi yüzeyini kullandığını görmesi açısından düşünülmüştür.

Masa Tenisi Nasıl Oynanır?

Masa tenisi oynanış olarak yedi başlık altında incelenmektedir. Bu başlıklar arasında oyuna başlama ve puanlamada yer almaktadır.

Oyuna Başlama

ITTF kuralları gereği oyuna kim başlamasına karar vermek için yazı tura atılır. Fakat bazı durumlarda hakemin topu masa altında ellerinde saklaması ve oyuncuların hangi elinde olduğunu tahmin etmesi şeklinde de olabilmektedir. Bu oyunculara masanın hangi tarafında olacaklarını seçmelerini ve ilk başlama olanağı vermektedir.

Servis ve Karşılama

Oyun bir oyuncunun servis atmasıyla başlar. Servis atacak kişi öncelikle topu ve raketi aynı hizada tutar. Ardından topu yukarı doğru fırlatarak raketle topa vurur. Top önce kendi sahasına ardından fileye temas etmeden karşı alana geçmelidir. Bazı oyuncular topu havaya atmadan servis kullanmaya çalışırlar fakat bu kural dışıdır.

Servis kullanımında top mutlaka masa yüzeyi üzerinde kalmalıdır. Servis kullanan kişi rakibin topu görmemesi için topu gövdesiyle yada giysisiyle gizleyemez. Rakip ve hakem topu her daim görebilmelidir. Hakem bir şeyden şüphelenir ve kural dışı olduğunu fark ederse oyunu durdurup oyuncuyu uyarabilir. Eğer ilk uyarıdan sonra aynı durum tekrar tekrar ederse karşı tarafı bir puan verilir.

Servis sorunsuz kullanılırsa karşı oyuncu topu kendi sahasına ikinci defa değmeden karşı tarafa göndermelidir. Eğer bu da başarılı olursa bir taraf kaybedene kadar seri devam eder.

İzin Vermek

Aşağıdaki durumlardan dolayı puanlama yapılmayan bir rallidir.

• Karşılayan tarafın hazır olmaması nedeniyle servis verildiğinde.
• Oyuncunun bir rahatsızlığından dolayı kurallara uyamaması ve topu karşılayamaması.
• Oyunun hakem yada yardımcı hakem tarafından yarıda kesilmesi.

Puanlama

Ralli sonucunda aşağıdaki durumlardan biri oluştuğunda oyunculardan birine puan verilir.

• Rakip oyuncu doğru servis kullanamaz veya karşılama yapamazsa.
• Servis veya karşılamadan sonra topun file dışında bir alana temas etmesi.
• Topu karşıladıktan sonra topun rakip alan temas etmeden dışarı çıkması durumunda.
• Oyuncu topa raket yüzeyi dışında bir alanla vurursa.
• Rakip masayı hareket ettirir veya fileye temas ederse.
• Rakip boştaki eliyle masa yüzeyine temas ederse.
• Hızlandırılmış bir seride karşılayıcının 13 karşılama yapması.
• Hakem tarafından uyarılan oyuncunun aynı hatayı ikinci defa tekrar etmesi sonucunda karşı oyuncuya puan verilir.

Maçta bir her iki oyuncuda 10 puan almadıkça 11 puanı alan ilk oyunu seti kazanacaktır.

Servis Değişimi

Servis kullanım hakkı oyunda her iki oyuncuda 10 puana ulaşmadıkça yada hızlandırılmış seriye geçmedikçe oyun sonun kadar karşılıklı olarak değişir.

Her sayıdan sonra oyuncular masa etrafındaki yerlerini değiştirirler.

Çiftler Oyunu

Masa tenisi karşılıklı tek oyuncu ile oynanabildiği gibi karşılıklı çiftler halinde de oynanabilir. Tekler ve çiftler 1988 yılında bu yana Olimpiyat Oyunlarında oynanmaktadır.

Çiftlerde tekli masa tenisi kuralları aynen geçerlidir. Ek olarak aşağıdaki kurallar eklenmiştir.

Her iki yarı sahayı da boydan iki parçaya ayıran bir çizgi vardır. Bu servis kullanımını kolaylaştırmak için kullanılmaktadır. Sağ bölmedeki oyuncu servis kullandığında rakip alanında sağ bölmesindeki oyuncu karşılamalıdır. Aksi halde defans yapan takım bir puan alır.

Oyun Sırası, Servis ve Karşılama

1. Oyuncular topa sırayla vurmalıdır. Örneğin A ve B oyuncuları bir takım bunlara rakip olarak ta C ve D oyuncuları var. A servis kullandığında C karşılamalı aynı şekilde C oyuncusunun gönderdiği topa da B oyuncusu vurmalıdır. Bu şekilde sıra ile devam eder.
2. Her servis kullanıldığında bir önceki oyundaki sıra tam tersi olarak işleyecektir.
3. Her maçın ikinci ve sonraki oyunlarında oyun ters bir eşleşme ile başlar.
4. Son oyunda çiftlerden biri 5 puana ulaştığında masada yerler değiştirilir.

Hızlandırılmış Seri

Bir oyun 10 dakikadan uzun sürmüş ve 18 sayı olmadıysa, hızlandırılmış tura geçilir. Hakem oyunu durdurur ve servis kullanan oyunculara birer puan verir. Eğer top oyunda yokken hızlandırılmış tura geçilirse, bir önceki oyuncu servisi kullanacaktır.

Hızlandırılmış turda rakip 18 karşılama yapmadan yada puan almadan servis kullanan oyuncu sayı almalıdır. Seri hem çiftlerin hem de oyuncuların talebi üzerine her an başlatılabilir. Hızlandırılmış seri bir kez başladığında maçın sonuna kadar devam eder.

Masa Tenisinde Yapılan Hatalar

1. Topun kendi alanında iki defa sekmesine izin vermek
2. Kendi tarafında seken topa vurmamak
3. Topu karşıladıktan sonra topun kendi sahasında sekmesi
4. Topa vurduktan sonra topun rakip alanda sekmeden dışarıya çıkması
5. Topun kendi alanında bir defa sekmesine izin vermeden topa vurmak

Masa Tenisinde Raket Tutuş Şekilleri

Masa tenisinde uygulanan kurallar oyuncuların raketleri nasıl tutması gerektiğini belirlemez. Raketler birçok şekilde tutulmaktadır. Fakat bu tutuş şekillerinin en çok kullanılanları şu şekildedir.

Penhold (Kalemlik Tutuşu)

Bu tutuş şeklinde oyuncular raketleri sanki kalem tutuyormuş gibi tuttukları için kalemlik tutuşu olarak bilinmektedir. Bu tutuş şekli daha çok Çin, Güney Kore, Japonya ve Tayvan gibi ülkelerin sporcularında yaygındır.

Şahand (El sıkışma)

Bu tutuş şeklinde de oyuncular raketleri sanki karşısındaki ile el sıkışıyormuş gibi tuttukları için adı el sıkışma tutuşu olarak kalmıştır. Dünya genelinde birçok Avrupalı ve Asyalı oyuncu bu tutuşu tercih eder.

Seemiller (Ters Vuruş)

Bu tutuş şekli adını Amerikalı masa tenisi şampiyonu Danny Seemiller’den almıştır. Bu tutuş raketin her iki tarafınıda rahatlıkla kullanarak rakibi kandırma imkanı verir.

Masa Tenisinde Vuruş Türleri

Masa tenisinde vuruş türleri genellikle hücum ve defans olarak iki gruba ayrılmaktadır.

Hücum Vuruş Türleri

• Döngü
• Karşı vuruş
• Parçala
• Çevir
• Hit

Defansif Vuruş Türleri

• Blok
• Pirzola
• İt
• Lop

Masa Tenisi Müsabakaları

Dünya çapında düzenlenen bir çok masa tenisi müsabakası vardır. Bunlar uluslararası müsabakalar ve kıtalarda düzenlenen müsabakalardır.

Uluslararası Masa Tenisi Müsabakaları

• Masa Tenisi Dünya Kupası
• Olimpiyatlar
• Dünya Masa Tenisi Şampiyonaları
• ITTF Dünya Turları

Masa Tenisi Kıta Müsabakaları

• Asya Oyunları
• Asya Şampiyonası
• Avrupa Şampiyonası
• Avrupa İlk 16